મણિ મંદિર મોરબી – પ્રેમ અને શાહી શિલ્પકળાનું પ્રતિક

03/05/2025

(મણી મંદિર મોરબી ઇતિહાસ | મણી મંદિર મોરબી સ્થાપત્ય | ઠાકોર વાઘજી રાવળજી મોરબી | મોરબી પ્રવાસન સ્થળો | ગુજરાતના શાહી મહેલો | ગુજરાતના શાહી મહેલો)

મોરબી, ગુજરાતમાં આવેલું મણિ મંદિર ભારતીય કારીગરી અને યુરોપિયન શિલ્પકલાકૃતિ વચ્ચેનું સુંદર સંમિશ્રણ છે. મચ્છુ નદીની નજીક, મોરબી શહેરના મધ્યમાં આવેલું આ મંદિર માત્ર ધાર્મિક સ્થળ જ નહીં, પણ શાહી ભારતની શાન દર્શાવતું ઐતિહાસિક ધરોહાર પણ છે.

મણિ મંદિરનું નિર્માણ મોરબી રિયાસતના શાસક ઠાકોર વાઘજી રાવલજીએ પોતાની પ્રિય રાણીની યાદમાં કરાવ્યું હતું. આ મંદિર પ્રેમ, ભક્તિ અને શાહી શોભાનું પ્રતિક છે. આ મંદિર વાઘ મેદાન મહેલ પરિસરની અંદર આવેલું છે અને તેની રચના આશરે 1935ના આસપાસ પૂર્ણ થઈ હતી.

તેમનો ઉદ્દેશ મંદિરને આધ્યાત્મિકતા, શિલ્પકળાનું અદભુત ઉદાહરણ અને મોરબીનું ગૌરવ વધારતું એક આકર્ષક પર્યટન સ્થળ બનાવવાનો હતો.

શિલ્પકલા અને કારીગરી

• સ્તંભો, દિવાલો અને કમાનો પર ઉત્તમ પથ્થર કોતરકામ
• રાધા-કૃષ્ણ, રામ-સીતાં, શિવ-પાર્વતી જેવી હિંદુ દેવદેવીઓની મૂર્તિઓ
• સુંદર જાળી કામ (પથ્થરની ઝાલી) અને કાચના કારાગાર ઈનલેય
• જયપુર પથ્થર અને ઈટાલિયન માર્બલનો ઉપયોગ
• ગુમ્બજ અને માળખાંમાં યુરોપિયન મહેલો જેવી રચના

👉 ગુજરાત અને રાજસ્થાનના કારીગરોએ પથ્થર અને કાચના બારીક કામમાં પોતાનું હૂંફાળું યોગદાન આપ્યું હતું, જે પારંપરિક ભારતીય કળાની સુંદરતાને પ્રદર્શિત કરે છે।

વાઘજી ઠાકોર

વાઘજી ઠાકોર મહેલ મોરબીના ઈન્ફ્રાસ્ટ્રકચર, શિક્ષણ અને સ્થાપત્યના વિકાસમાં વાઘજી ઠાકોરનું યોગદાન આજે પણ યાદ રાખવામાં આવે છે. તેમના શાસનકાળમાં સ્વીકારેલી પ્રગતિશીલ મૂલ્યો અને બનાવેલા સ્મારકોમાં તેમની વારસાની ઝલક જોવા મળે છે.