Share
ઓસમ ડુંગર પાટણવાવ
28/05/2025
(ઓસમ ડુંગર પાટણવાવ ઇતિહાસ | ઓસમ ડુંગર રામાયણ કાળ | પાટણવાવ ધર્મસ્થળ | ઓસમ ડુંગર મા શક્તિ પીઠ | ઓસમ ડુંગર ની પૌરાણિક કથા | ઓસમ ડુંગર Trekking Trail | ઓસમ ડુંગર Gujarat Tourism )
ઓસમ ડુંગર ગુજરાતના જુનાગઢ જિલ્લામાં પાટણવાવ ગામ નજીક આવેલ પવિત્ર ધર્મસ્થળ છે. આ ડુંગર માત્ર પ્રકૃતિપ્રેમી યાત્રાળુઓ માટે નહી, પણ આધ્યાત્મિક શાંતિની શોધમાં રહેલા ભક્તો માટે પણ એક પવિત્ર તપોભૂમિ છે. અહીં અનેક શિવ મંદિર, હનુમાન મંદિર, ભાદરજી અને સ્થાનિક દેવસ્થાન આવેલા છે. શ્રાવણ માસ અને મહાશિવરાત્રિમાં અહીં હજારોની સંખ્યામાં ભક્તો પહોંચે છે.
ઓસમ ડુંગરની ખાસ ઓળખ એ છે કે તેનું સંબંધ રામાયણ યુગ સાથે પણ હોય છે. સ્થાનિક લોકકથાઓ અને સંતો દ્વારા કહેવામાં આવે છે કે: ત્રેતાયુગ દરમિયાન ભગવાન રામના સમયગાળામાં અહીં ઋષિ મુનિઓ તપસ્યા માટે આવતા હતા. યાત્રાળુઓ જણાવે છે કે ઓસમ ડુંગર પર હનુમાનજી પણ હાજર રહ્યા હતા અને એમનાં પગલાં જેવા ચિહ્નો આજે પણ ડુંગર ઉપરના પથ્થરો પર જોવા મળે છે. માન્યતા મુજબ ભગીરથ રાજાએ અહીં તપસ્યા કરી હતી જેથી કરીને ગંગાજીને ધરતી પર લાવવામાં આવી શકે.
આવા લોકવિશ્વાસો ઓસમ ડુંગરને માત્ર એક સામાન્ય ડુંગર નહીં, પણ ભગવાન રામ અને તેમના અનુયાયી ભક્તો સાથે સંકળાયેલી ધરતી બનાવે છે. અહીં તપ કરનાર ઋષિઓ દ્વારા અહીંનું વાતાવરણ પવિત્ર બનાવાયું છે, જે આજે પણ સાધુ-સંતો દ્વારા જાળવાય છે.
મુખ્ય મંદિરો
શિવમંદિર (ઓસમ મહાદેવ) : ભગવાન શિવનું પ્રાચીન મંદિર
જ્યાં શ્રાવણ માસમાં ભક્તો વિશેષ રુચિ રાખે છે.
-
હનુમાનજી મંદિર : અહીં ભક્તો હનુમાનજીના પગલાં જેવા
પથ્થરો અને એમના આશીર્વાદ સ્થાન તરીકે પૂજતા જોવા મળે છે.
-
ભાદરજી મંદિર : સ્થાનિક દેવતા તરીકે ભાદરજીની પણ
પૂજા થાય છે, ખાસ કરીને તહેવારના દિવસોમાં.
-
અન્ય દેવસ્થાન : માર્ગ વચ્ચે અને ઉપરના ભાગે વિવિધ
દેવી-દેવતાઓના નાના મંદિરો આવેલા છે જ્યાં યાત્રાળુઓ આરાધના કરે છે.
| સ્થળ | ઓસમ ડુંગર, પાટણવાવ, જુનાગઢ, ગુજરાત |
|---|---|
| આધ્યાત્મિક મહત્વ | હનુમાનજીના પગલાં ચિહ્નો, ઋષિ મુનિઓનું તપ સ્થાન |
| મુખ્ય મંદિર | ઓસમ મહાદેવ મંદિર |
| અન્ય સ્થાનો | હનુમાનજી મંદિર, ભાદરજી ધામ, રામ પાદુકા, ઋષિ ગુફાઓ |
| ઇતિહાસિક સંદર્ભ | માન્યતા મુજબ, રામાયણકાલીન ઋષિ મુનિઓએ અહીં તપ કર્યું હતું |
| પ્રાકૃતિક દ્રશ્યો | પર્વતીય માર્ગ, હરિયાળી, શાંતિપૂર્ણ વાતાવરણ |
| યાત્રા સમય | શ્રાવણ માસમાં હજારો ભક્તો પદયાત્રા કરે છે |
નૈસર્ગિક સૌંદર્ય અને શાંતિ
ઓસમ ડુંગર કેવળ ધાર્મિક જ નહિ પણ નૈસર્ગિક રીતે પણ અત્યંત આકર્ષક છે. ડુંગર પર ચઢતી વખતે યાત્રાળુઓને જંગલ જેવી શાંતિભેર સફર અનુભવાય છે. ટેકરી ઉપરથી આસપાસના ગામો અને ખેતરોનો દૃશ્ય ઘણું જ શાંત અને સ્ફૂરણાદાયક લાગે છે. ખાસ કરીને વરસાદ પછીના દિવસોમાં અહીં ઘન every લી હરિયાળી ફેલાય છે અને વાતાવરણ શુદ્ધ અને ઠંડુ હોય છે.
યાત્રાનો આધ્યાત્મિક અનુભવ
હજારો યાત્રાળુઓ અહીં પોતાના મનની શાંતિ, તપસ્યા, ઉપવાસ યાત્રા માટે આવે છે. પગપાળા ડુંગર ચઢીને મંદિર દર્શન કરવાથી એક અલગ આત્મિક શાંતિ મળે છે. શ્રાવણ માસમાં બહુ મોટી સંખ્યામાં ભક્તો આવીને શ્રાવણી સોમવારની પૂજા કરે છે.
ભક્તો માનતા છે કે અહીં આવીને મનથી માગેલી મનોકામનાઓ શિવજી પૂર્ણ કરે છે. શ્રદ્ધા અને ભક્તિથી ભરેલું વાતાવરણ યાત્રાળુના મનને અત્યંત શાંત કરે છે.
ઓસમ ડુંગર માત્ર એક ડુંગર નથી — તે છે શ્રદ્ધાનો પરમ પાવન તીર્થ, જ્યાં ત્રેતાયુગથી શરુ થયેલી તપસ્યા આજ પણ ધાર્મિક ભક્તિથી જીવી રહી છે. રામાયણ યુગથી જોડાયેલો ઇતિહાસ, ભગવાન શિવ અને હનુમાનજીનાં મંદિરો, અને શાંત-હરિયાળું વાતાવરણ – આ બધું મળી ઓસમ ડુંગરને આધ્યાત્મિક યાત્રા માટેનું શ્રેષ્ઠ સ્થળ બનાવે છે.
Location
